Αγαπητέ κ. Landau,
Ο όμιλός σας φαίνεται να είναι στοιχειωμένος – αυτό που πραγματικά χρειάζεστε είναι εξορκιστή. Παρόλα αυτά, αυτή η σειρά υπερφυσικών συμπτώσεων ήταν καλοδεχούμενη, γιατί μας προσφέρει κάποιες ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες περιπτώσεις. Οι έξι είναι πανομοιότυπες, με την έννοια ότι οι ΒΝ θα είχαν πάρει +620 αντί για -100, αν δεν υπήρχε παράβαση από τις ΑΔ – και σε όλες έξι περιπτώσεις η παράβαση οδήγησε κατά κάποιον τρόπο τους ΒΝ σε καταστροφή αν και η έκταση της ζημιάς ποικίλει σημαντικά. Με βάση τα πρότυπα που παρουσιάστηκαν τον Ιούνιο στο “Τι απόφαση θα παίρνατε;“, οι παραβάτες, οι ΑΔ, βαθμολογούνται και στις έξι περιπτώσεις με -620. Παρόλα αυτά, η απόφαση για τους ΒΝ μπορεί να έχει έχει σχέση με το πώς οδήγησε άμεσα η παράβαση στη ζημιά. Η σημαντική διαφορά στις αποφάσεις για τους ΒΝ είναι ανάμεσα στη ζημιά που έπαθαν έπειτα από την παράβαση και η ζημιά που έπαθαν εξαιτίας της παράβασης: δεν υπάρχει αποζημίωση για τη ζημιά που έπεται της παράβασης, αλλά για τη ζημιά που είναι συνέπεια της παράβασης υπάρχει αποζημίωση. Οι διαφορετικές αποφάσεις στις έξι παρόμοιες περιπτώσεις δημιουργούν την αίσθηση της αδικίας, ίσως και του παραλογισμού. Αλλά αυτό πρόκειται για οφθαλμαπάτη, που δημιουργείται από από την ασάφεια της διάκρισης μεταξύ του “έπεται” και του “εξαιτίας”, σε κάποια από τα παραδείγματά σας.
Ίσως θα βοηθούσε να εξετάσουμε ένα τελείως διαφορετικό σύνολο δεδομένων, στα οποία η σημαντική διαφορά είναι πιο διακριτή.
Η διανομή 7 παίχτηκε 13 φορές σε ένα Περιφερειακό τουρνουά. Ο Νότος άνοιξε 1ΧΑ – σε 12 τραπέζια η Δύση πέρασε πάσο, γιατί δεν ήταν σε βολική γι αυτήν σχέση μανς και δεν υπήρχε κατάλληλη αγορά για το σχετικά καλό χέρι της: ♠ x ♥ Qxxxx ♦ AQJ ♣ Axxxx. Σε αυτά τα 12 τραπέζια όλοι πέρασαν πάσο – το 1ΧΑ έπεσε μία μέσα, -100. Όμως, στο τραπέζι 13, οι ΑΔ έπαιζαν Brozell, και έτσι η Δύση μπόρεσε να κάνει παρεμβολή 2♣, δείχνοντας σπαθιά και κούπες. Η Ανατολή απάντησε 2♥, το οποίο ήταν το τελικά συμβόλαιο και κέρδισαν 110, δίνοντας μηδενικό στους ΒΝ. Αλλά οι ΑΔ είχαν προβεί σε παράβαση:
Περίπτωση Α. Οι ΑΔ είχαν πάει σε λάθος τραπέζι: αντί να πάνε στο τραπέζι 13 του τομέα Κ, όπου ανήκαν, πήγαν στο τραπέζι 13 του τομέα J. Μέχρι να φτάσουν οι κανονικοί αντίπαλοι, η αγορά είχε τελειώσει και είχε φανεί ο Μορ. Ο διαιτητής διέταξε σωστά να συνεχιστεί το παιχνίδι. Στη συνέχεια οι ΒΝ διαμαρτυρήθηκαν: “Είμαστε εντελώς αναίτιοι (ρωτήσαμε και τις ΑΔ για τον αριθμό τους και πήραμε τη σωστή απάντηση). Γιατί να πάρουμε μηδενικό εξαιτίας της παράβασής των ΑΔ; Οι ΑΔ που θα αντιμετωπίζαμε δεν παίζουν Brozell και παραδέχτηκαν ότι θα μας άφηναν να παίξουμε 1ΧΑ. Αν δεν είχε συμβεί η ανωμαλία, θα είχαμε πάρει -100, όπως όλοι.”
Οι περισσότεροι διαιτητές θα έδιναν ποινή στις ΑΔ, που βρέθηκαν σε λάθος τραπέζι, αλλά κανένας διαιτητής στον κόσμο δε θα έδινε για την ατυχία των ΒΝ κάτι περισσότερο από τη συμπάθειά του. Ζημιώθηκαν έπειτα από την παράβαση, όχι εξαιτίας της. Ο ισχυρισμός τους ότι αν δεν υπήρχε παράβαση θα έπαιρναν καλύτερο σκορ είναι απόλυτα αληθής και τελείως άσχετος. Όπως συμβαίνει με κάθε μετέπειτα γεγονός, που επηρεάζει την κατάσταση κατά κάποιον τρόπο. Αν ο Ναπολέων είχε κερδίσει τη μάχη στο Βατερλό, ο απόηχος του συμβάντος θα είχε απλωθεί τόσο πολύ, που δε θα είχε εφευρεθεί ποτέ η Brozell – δεν έχω καμία αμφιβολία για αυτό. Αν δεν είχε επιτραπεί στον Blücher να συμμαχήσει με τον Wellington ή αν οι ΑΔ του τομέα Κ δεν είχαν πάει στον τομέα J, οι ΒΝ δε θα είχαν πάρει μηδενικό. Αλλά δεν προτίθεμαι να αποζημιώσω τους ΒΝ για την παράβαση των ΑΔ περισσότερο από ότι για τα σφάλματα του Emmanuel de Grouchy – σε καμία περίπτωση, η ζημιά (-110) δεν ήταν άμεση και φυσική συνέπεια της παράβασης.
Περίπτωση Β. Οι σωστές ΑΔ έρχονται στο τραπέζι αυτή τη φορά, αλλά απαγορευόταν η χρήση της Brozell, λόγω της προκήρυξης του αγώνα. Ξανά οι ΒΝ διαμαρτυρήθηκαν: αν δεν είχε συμβεί η παράβαση, θα είχαν πάρει καλύτερο σκορ. Εδώ ο ισχυρισμός τους είναι και αληθής και σχετικός, γιατί η ζημιά (-110) ήταν άμεση και φυσική συνέπεια της παράβασης (απαγορευμένη σύμβαση). Έτσι το σκορ θα άλλαζε και για τα δύο ζευγάρια.
Περίπτωση Γ. Η Brozell απαγορευόταν, όπως και στην περίπτωση Β, αλλά η υπήρχε μία διαφορά: στην περίπτωση Β οι 2♥ έβγαιναν πάντα, αλλά εδώ βγήκαν γιατί ο Βορράς έκανε ρενόνς – με οποιαδήποτε φυσιολογική άμυνα οι ΒΝ θα έπαιρναν +200, λαμβάνοντας το καλύτερο σκορ αντί για μηδενικό. Παρόλα αυτά οι ΒΝ διαμαρτυρήθηκαν: αν δεν είχε συμβεί η παράβαση, θα είχαν πάρει -100, όχι -110 (και ο Βορράς θα ήταν Μορ και έτσι δε θα μπορούσε να κάνει ρενόνς). Αληθές, αλλά άσχετο. Η ζημιά (-110) ήταν άμεση συνέπεια όχι της χρήσης της απαγορευμένης Brozell αλλά της ρενόνς. Η ζημιά προέκυψε έπειτα από την παράβαση και επίσης έπειτα και από τη μάχη του Βατερλό – ήταν έπειτα από την παράβαση και όχι εξαιτίας της. Οι ΑΔ θα πρέπει να τιμωρηθούν για την παράβασή τους και οι ΒΝ θα πρέπει να κρατήσουν το μηδενικό που κέρδισαν. Λοιπόν, τώρα που έκανα σαφείς τους όρους μου “έπειτα από” και “εξαιτίας”, ας δούμε τις δικές σας περιπτώσεις.
Περίπτωση 1 (η προ-BRIDGE WORLD απόφαση) – Δεν μας ενημερώσατε για κάτι βασικό: η ζημιά ήταν έπειτα από ή εξαιτίας της παράβασης; Έτσι, δεν υπάρχει τρόπος να κρίνουμε αν η απόφασή σας ήταν σωστή. Τις περισσότερες φορές θα είναι σωστό να αποζημιωθούν οι ΒΝ, γιατί φαίνεται ότι η ζημιά τους ήταν άμεση και φυσική συνέπεια της παράβασης.
Περίπτωση 2 (Ο Βορράς είχε πυρετό και δεν έκανε την εμπάς). Η απόφασή σας ήταν σωστή. Οι ΒΝ πρέπει να πάρουν -100, γιατί η μοναδική “άμεση και φυσική συνέπεια” της παράβασης, που έσπρωξε τους ΒΝ στο επίπεδο 5, ήταν να πάρουν +650. Η ζημιά, -100, ήρθε από το τρομερό σφάλμα του Βορρά, ήταν έπειτα από την παράβαση, όχι εξαιτίας της. Το παράπονο του Βορρά, το γνωστό “αν δεν είχε συμβεί η παράβαση…” μας οδηγεί πίσω στο Βατερλό.
Περίπτωση 3 (όλοι βγάζουν 4♥). Η απόφασή σας, +620, ήταν μάλλον σωστή. Το γεγονός ότι όλοι κάνουν 10 λεβέ στις κούπες εδραιώνει την ισχυρή υπόθεση ότι η ζημιά ήταν “άμεση και φυσική συνέπεια” της παράβασης. Όμως, αυτό είναι μια υπόθεση, όχι μία βεβαιότητα. Υποθέστε (βλ περίπτωση 5) ότι τα 5♣ κοντρέ δίνουν 800 και ότι η απόφαση των ΒΝ να αγοράσουν 5♥ ήταν τραγική. Ή υποθέστε ότι οι στα άλλα τραπέζια οι ΒΝ έκαναν 10 λεβέ με κανονική αντάμ, αλλά εδώ δόθηκε στον Βορρά η 11η λεβέ από μία τυχοδιωκτική αντάμ, αλλά έπεσε μέσα λόγω του πυρετού που είχε που τον οδήγησε σε σοβαρό λάθος. Τότε η ζημιά θα ήταν έπειτα από την παράβαση, όχι εξαιτίας της – καμία αποζημίωση.
Περίπτωση 4 (ίδια, αλλά ο Βορράς δεν είδε το διπλό squeeze). Η απόφασή σας εδώ, -100, ήταν λανθασμένη. Για να καταλήξετε στο συμπέρασμα ότι η ζημιά ήταν “εξαιτίας” της παράβασης, δεν πρέπει να πρόκειται για την αποκλειστική συνέπεια της παράβασης, αλλά ότι ήταν μία από τις πιθανές συνέπειες, ένα αποτέλεσμα που θα συνέβαινε, περίπου, στο 25% των περιπτώσεων. Τα λάθη είναι για τους ανθρώπους και πολλά λάθη, συνήθως τα περισσότερα, βρίσκονται σε αυτήν τη φυσιολογική κατηγορία του 25% – σίγουρα το να μη δει ένας πολύ καλός παίκτης ένα διπλό squeeze βρίσκεται σε αυτήν την κατηγορία, ακόμη κι ένας παίκτης κατηγορίας 16. Το είδος του σφάλματος που μπορεί να προκαλέσει ζημιά “έπειτα” από την παράβαση φαίνεται στα παραδείγματα του Ιουνίου του άρθρου “Τι απόφαση θα παίρνατε;“: ένας παίκτης δε βλέπει ένα από τα φύλλα του, ένας παίκτης κάνει ρενόνς, ένας αμυνόμενος ενάντια στα 6ΧΑ δε βγαίνει τους δύο Άσους του – ανόητα σφάλματα. Αυτά τα είδη σφαλμάτων διακόπτουν τη σχέση μεταξύ της παράβασης και της ζημιάς – κανείς δε μπορεί να πει ότι η ζημιά ήταν άμεση και φυσική συνέπεια της παράβασης.
Προσέξτε ότι μπορεί να υπάρχουν πιο δύσκολες περιπτώσεις. Αν ο εκτελεστής δεν καταφέρει να κάνει ένα clash squeeze, αυτό είναι “αρκετά συχνό” – και αν παίξει το λάθος φύλλο κατά λάθος, αυτό είναι παράλογο – αλλά τι συμβαίνει όταν το σφάλμα του είναι αν, για παράδειγμα, τραβήξει τα ατού πολύ νωρίς και δε μπορεί να κόψει μία χανόμενη; Εδώ θα πρέπει να προσαρμόσετε την απόφασή σας στο παικτικό του επίπεδο. Ένας άπειρος παίκτης μπορεί να κάνει αυτό το λάθος μία στις τρεις και έτσι γι αυτόν, το να πέσει μέσα στις 5♥ είναι αρκετά συχνή συνέπεια της παράβασης. Αντίθετα, αν ήταν εκτελεστής ο Norman Kay, μία ρενόνς θα ήταν πιο πιθανή από αυτό το σφάλμα. Η άμεση σύνδεση μεταξύ της παράβασης και της ζημιάς θα είχε διακοπεί από κάτι που θα ήταν γι αυτόν ένα περίεργο συμβάν. Η ζημιά που θα είχε πάθει θα ήταν “έπειτα από” όχι “εξαιτίας” της παράβασης. Κατά μία έννοια γίνεται διάκριση εις βάρος των καλών παικτών, αλλά η αρχή είναι προφανής: όσο χειρότερος ο παίκτης, τόσο μεγαλύτερη προστασία χρειάζεται από τους Νόμους – όσο καλύτερο είναι, τόσο αναμένεται να προστατεύεται μόνος τους.
Περίπτωση 5 (τα 5♣ κοντρέ θα είχαν δώσει 800). Υποπτεύομαι ότι η απόφασή σας, -100, ήταν λάθος. Αν και συχνά μπορεί να είναι λάθος να αγοράσει κανείς 5♥, αντί να κοντράρει τα 5♣, σπάνια αυτό είναι παράλογο σφάλμα. Βέβαια, αν η αγορά 5♥ ήταν τελείως παράλογη, θα άφηνα τους ΒΝ με το -100 τους.
Περίπτωση 6 (ίδια, αλλά οι ΑΔ είναι στην πράσινη. Τα 5♣ κοντρέ θα έδιναν 500). Αυτή είναι η πιο ξεκάθαρη από όλες τις περιπτώσεις. Είναι δύσκολο να δει κανείς πώς η απόφαση των ΒΝ να αγοράσουν 5♥ δεν είναι “αρκετά φυσιολογική” σε αυτή τη σχέση των μανς – παρόλα αυτά, το σκορ των ΒΝ θα πρέπει να αλλάξει σε +620, ακόμη κι αν η αγορά αυτή ήταν το πιο τερατώδες, βλακώδες σφάλμα που έγινε ποτέ από άνθρωπο. Αυτή τη φορά το σφάλμα των ΒΝ είναι άσχετο, όπως και η μάχη του Βατερλό, γιατί το μηδενικό τους, η ζημιά που έπαθαν, ήταν άσχετη με το σφάλμα τους. Ή καλύτερα, η ζημιά ήταν άμεση και φυσική συνέπεια της παράβασης. Για την ακρίβεια, ήταν η αναπόφευκτη συνέπεια και συνεπώς, τι επιχειρήματα μπορεί να φέρει κάποιος;
Το γεγονός ότι υπήρξε αντίρρηση για την απόφασή σας, ήταν αποτέλεσμα της αντίθετης απόφασης που ελήφθη την προηγούμενη εβδομάδα, κάτω από σχεδόν παρόμοιες συνθήκες. Σας συμβουλεύω να προσπαθήσετε, στο μέλλον, να αποφεύγετε να μοιράζονται πανομοιότυπα χέρια σε συνεχόμενες εβδομάδες. Θα προκαλεί αναπόφευκτα ανησυχίες.
Edgar Kaplan